Een winter vol verhalen - Uitgeverij Balans

Een literaire toverdoos met 51 korte verhalen van Nederlandstalige schrijvers. Geliefde auteurs helpen ons de donkere dagen door met verhalen, gedichten, essays of herinneringen. Laat je verwarmen. 

Met nog één boekenbon in mijn hand stap ik de boekwinkel binnen. Met een doos vol verhalen kom ik buiten. Uitgegeven door Balans. Nog nooit van uitgeverij Balans gehoord. Ze geven pure non-fictie uit. Op hun website lees ik:

'Balans stelt zich ten doel om vernieuwende verhalen, inzichten en opvattingen met een maatschappelijke betekenis een weg te bieden naar een breed publiek. Balans streeft ernaar dat op een genuanceerde en weloverwogen manier te doen.'

Dan is dit boek wel buiten hun eigen gebied. In het vooraf woord staat dat ze in de loop van de jaren veel en goed contact hebben onderhouden met literaire schrijvers of schrijvers over literatuur en hun werk bewonderden (dat voor het merendeel bij andere uitgevers is verschenen). Uit die persoonlijke contacten hebben ze de schrijvers gekozen die een bijdrage hebben geleverd aan dit winterboek.

'Er was geen vooropgezet idee, geen specifieke vraag, iedereen mocht schrijven waarover hij wilde, als het maar tussen de vijftienhonderd en vijfduizend woorden lag.'

En zo ontstaat geen samenhangend geheel maar een mix van korte verhalen, herinneringen, brieven, dagboekfragmenten, essays en vergeten geschiedenissen.

Een leuke opzet om ons in deze donkere periode van thuisblijven, thuiswerken en thuislezen te verblijden met warme verhalen.

Ik heb het boek vanaf het begin tot het eind gelezen. De verhalen staan in alfabetische volgorde in het boek. Ik had ook kunnen beginnen met de verhalen van de schrijvers die ik ken. Wat minder dan de helft is.

Wat opvalt is dat er veel zorg is gegaan naar de vormgeving van het boek. Een harde kaft met een aantrekkelijke papieren cover. Vooral de binnenkant van de papieren cover trekt mijn aandacht: twee stapels boeken met één boek van elke schrijver die een bijdrage heeft geleverd.

Het zou nog een leuk leesproject zijn om al die boeken een voor een te lezen. Waarom juist dat ene boek van die schrijver op de stapel ligt en niet een ander boek van dezelfde auteur kan ik niet raden.

Ook een mooie zwart-wittekening van een kale boom op een linkerpagina. De titel rechts. Sober en verzorgd.

Het epigram trekt mijn aandacht:

'Het leven is een vreemde reis,
Ons hart een donker ding -
M. Nijhoff

Ik kon mij in de winkel helemaal vinden in deze quote en dat maakte dat ik het boek ook heb aangeschaft (én dat ik een liefhebber van het kortverhaal).

Nu moet ik wel zeggen dat niet alle verhalen mij evenveel geboeid of geraakt hebben.

In veel verhalen is de kerstboodschap of een verwijzing naar een kerstboom of -stal nooit ver weg.

Het eerste verhaal 'Het geheim van de schrijver' van Frits Abrahams vond ik heel erg goed. Het gaat over een journalist die bij toeval plagiaat op het spoor komt van een inmiddels al oudere en gevierde schrijver en dan met het gewetensprobleem krijgt te maken: het bekendmaken als zijn journalistieke plicht of niet. Totdat zijn vrouw zei:

'Laat het gaan. Maak er een verhaal van.'

Ook 'Het Chateau' van Maarten Asscher kon mij erg bekoren. Het gaat over twee echtparen die met elkaar bevriend zijn. De man van het ene echtpaar pocht vaak over een kasteel in Frankrijk dat ze hebben gekocht en zegt dat ze maar eens moeten langskomen wanneer ze daar zijn. De man van het bevriende echtpaar denkt er het zijne van en wanneer ze in Frankrijk op vakantie in de buurt zijn ontdekt hij het bedrog van het echtpaar. Ze hebben helemaal geen kasteel in Frankrijk. Terug thuis confronteert hij de 'kasteeleigenaar' op een ludieke manier met zijn bedrog. Iedereen kan erom lachen.

Het verhaal van Abdelkader Benali 'Couscous voor broer Gek' vond ik al heel wat minder. 'Hotel Adler' van Merijn de Boer bracht een spannend verhaal. En gegierd van het lachen heb ik met het verhaal van Gijs Scholten van Aschat 'Oom Louis'. Gewoon hilarisch!

Een modern verhaal met een vingerwijzing naar het kerstverhaal is 'Chambre famille' van Ronald Gliphart.

'Buurman moordenaar' van Jessica Durlacher vond ik interessant maar ik worstelde mij door de lange beschrijvingen van het versleten interieur van het hotel. Een leuke toevoeging vond ik de voetnoot op het einde van verhaal met een verwijzing naar twee films over James 'Whitey' Bulger: The Departed en Black Mass. Toen ik het televisieprogramma bekeek hadden ze juist de vorige dag Black Mass uitgezonden. Jammer. Na het verhaal van Durlacher gelezen te hebben wil ik de film graag zien.

In het verhaal van Jeroen Brouwers 'Heimwee' lezen we over zijn kindertijd kort na WOII in Indonesië en de terugkeer van zijn familie naar Nederland. Tussen hem en zijn moeder komt het nooit meer goed. Maar dat is iets wat we al wisten. Nog een verhaal dat zich afspeelt in dezelfde tijd in Indonesië is 'Vliegen vangen' van Jan Brokken.

'De grote Satan' van Ian Buruma is dan weer een essay over het verloop van de verkiezingen in Amerika. Een tekst met een heel ander karakter. Nog eentje wat er uit springt is de essay van Nicolaas Matsier 'Kerststal' over de geschiedenis van het ontstaan van de kerststal en de verspreiding ervan. Ik heb het graag gelezen. Twee héél interessante teksten met een heel andere lading dan de andere.

De gedichten in het boek zijn van Judith Herzberg, Anton Korteweg, Neeltje Maria Min, Jean-Pierre Rawie en Marjolein de Vos.

De bijdrage van Kees Verheul 'Van huis vluchten in december' blijkt uiteindelijk een bespreking van een 'kerst'gedicht te zijn van de Russische dichter Brodski in een vertaling van Peter Zeeman. Interessant. Zo had ik het nog niet gezien.

'Het landschap aan het woord laten' van Jannie Regnerus is een heel intieme, poëtische bijdrage met een schitterende zwart-witfoto van 'Komma's op de dijk'.

'Soms liet ik een komma achter op de dijk, een zwarte adempauze in het gras. Een komma in het graan, een komma in de slootwal. Nergens zette ik een punt, want zelfs na de verschroeiend hete augustuszon kwam er een moment dat het land zijn keel schraapte en zijn stem hervond.'

Hoewel niet alle verhalen in het boek mij evenveel zeiden of konden bekoren is elk verhaal weer iets uniek, net als het landschap heeft het een unieke stem. Het ene las ik al liever dan het andere. Maar een toverdoos blijft dit boek wel. Je weet nooit wat het volgend verhaal je brengt. Een boek dat toch veel lezers zal kunnen verblijden en verwarmen.

Ook benieuwd om het boek 'Een winter vol verhalen' te lezen?

Misschien heeft je plaatselijke bibliotheek het in zijn bezit of kun je een aankoopsuggestie doen.

Wil je het liever zelf kopen?

Woon je in de omgeving van Oudenaarde? Dan kun je het boek eenvoudig bij boekhandel Beatrijs bestellen. Of anders bij je plaatselijke boekhandel.

Wil je meer weten over Uitgeverij Balans?